Rektal Prolapsus

 

Rektal Prolapsus Nedir?

Rektal prolapsus, rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) anüsten dışarı doğru sarkmasıdır. Normalde pelvis kasları ve bağ dokuları rektumu yerinde tutar. Bu destek zayıfladığında, rektum dışarı kayabilir. Genellikle ıkınma ile başlar ama zamanla daha sürekli bir hale gelebilir.

Rektal Prolapsus Tipleri Nelerdir?

Rektal prolapsusun üç ana tipi vardır:

1. Mükozal Prolapsus (İnternal Prolapsus):

  • Rektumun sadece iç yüzeyini kaplayan mukozal tabakanın dışarı sarkmasıdır.
  • Daha çok çocuklarda ve genç erişkinlerde görülür.
  • Genellikle hafiftir ve zamanla geçebilir.

2. İnternal (İntrakaviteler) Prolapsus / İntussusepsiyon:

  • Rektumun bir kısmının içe doğru teleskop gibi kaymasıdır ama dışarıdan görünmez.
  • Kronik kabızlık, dışkılama güçlüğü ve tam boşalamama hissine neden olabilir.

3. Tam Rektal Prolapsus (Eksternal Prolapsus):

  • Rektumun tüm duvarı anüsten dışarı çıkar.
  • En ciddi formudur ve genellikle cerrahi gerektirir.

Rektal Prolapsus Evreleri (Derecelendirilmesi):

Tam rektal prolapsus genellikle aşağıdaki şekilde evrelendirilir:

Evre 1 (Başlangıç Evresi):

  • Sadece ıkınma sırasında geçici sarkma olur, sonra kendiliğinden içeri girer.

Evre 2 (Orta Evre):

  • Prolapsus dışkılama sırasında meydana gelir, ama hasta elle içeri itebilir.

Evre 3 (İleri Evre):

  • Rektum sürekli dışarıdadır, kendiliğinden veya elle içeri girmez.
  • Doku iltihaplanabilir veya ülserleşebilir.

Rektal Prolapsus Nasıl Oluşur?

Rektal prolapsus; kasların, bağ dokularının ve pelvik tabanın zayıflaması sonucu ortaya çıkar. Aşağıdaki durumlar bu zayıflamaya neden olabilir:

  • Uzun süreli kabızlık ve sürekli ıkınma
  • Kronik ishal
  • Doğum travmaları (özellikle çok sayıda veya zor doğumlar)
  • Yaşlanmaya bağlı kas zayıflığı
  • Sinir sistemi hastalıkları (örneğin omurilik yaralanmaları, Parkinson hastalığı)
  • Genetik yatkınlık

Rektal Prolapsus Belirtileri Nelerdir?

  • Dışkılama sırasında rektumun dışarı çıkması
  • Rektumda dolgunluk hissi
  • Makatta kanama, akıntı ya da kaşıntı
  • Dışkı kaçırma (inkontinans)
  • Ağrı veya rahatsızlık hissi

Rektal Prolapsus Tedavisi Nasıldır?

1. Konservatif (Cerrahi Olmayan) Tedavi:

  • Kabızlığın giderilmesi (lifli gıdalar, bol su tüketimi)
  • Pelvik taban egzersizleri (Kegel egzersizleri)
  • Reçeteli ilaçlar

Ancak bu yöntemler genellikle sadece başlangıç aşamasındaki vakalarda etkilidir.

2. Cerrahi Tedavi:

Prolapsusun tekrar içeri alınması ve rektumun sabitlenmesi amacıyla çeşitli cerrahi yöntemler uygulanabilir:

  • Rektopeksi: Rektum karın yoluyla yerine sabitlenir.Bu ameliyat kapalı olarak yapılabilmektedir Bununda içinde bir sürü farklı yöntemler tariflenmiştir . yamalı yöntemler yamasız yöntemler Sigmoid kolon rezeksiyonu yapılan yöntemler gibi alt başlıklara ayrılabilir. Hastaya uygun olanı seçmek başarıda çok önemlidir.
  • Perineal prosedürler: Özellikle yaşlı veya ameliyata uygun olmayan hastalarda tercih edilir.

Cerrahinin şekli hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve prolapsusun şiddetine göre belirlenir.

Oluşmaması İçin Alınabilecek Önlemler:

  • Lif açısından zengin beslenme ve yeterli su tüketimi
  • Düzenli egzersiz yapma
  • Tuvalette uzun süre kalmaktan kaçınma
  • Aşırı ıkınmama
  • Kabızlık ve ishalin etkin kontrolü
  • Pelvik taban kaslarını güçlendirici egzersizler

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilecek Konular:

  • İlk haftalarda ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
  • Lifli beslenmeye devam edilmeli, dışkının yumuşak kalması sağlanmalıdır.
  • Bol su içilmeli ve dışkı düzenleyici ilaçlar doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
  • Tuvalet alışkanlıkları düzenlenmeli, ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
  • Düzenli doktor kontrollerine gidilmelidir.
  • Pelvik taban egzersizlerine devam edilmelidir.